با وجود اینکه به نظر می رسد وظیفه و اختیارات شهرداری صرف نظر از اینکه این نهاد در کدام کشور قرار دارد مشابه است؛ اما اتفاقاً با توجه به تفاوت های جغرافیایی، موقعیتی، تاریخی و تفاوت هایی که به خاطر عدم تشابه قوانین و سنت ها در جای جای جهان وجود دارد؛ با شکل، وظایف و اختیارات این نهاد نیز متفاوت است.
در مجموع خدمات بهداشتی، پاکیزگی محیط زندگی، نظارت و عمل در راه حفظ محیط زیست، ارائه خدمات به افراد بی سر پناه و فقیر، جمع آوری زباله، احداث خیابا ن ها و جاده ها و نگهداری از آنها، آموزش و پرورش، ارائه خدمات دانشگاهی، احداث و نگهداری کتابخانه ها، خدمات مربوط به موضوع رفاه اجتماعی، حفظ و نظارت بر استانداردهای تجاری، حمل و نقل عمومی و حتی در بعضی از نقاط جهان تسلط بر اداره آتش نشانی و پلیس از جمله وظایفی است که نهاد شهرداری در جوامع امروزی انجام بخشی از آنها را بر عهده دارد.
شهرداری ها برای انجام این وظایف یا خود به طور مستقیم با استفاده از پرسنل و شرکت های زیر مجموعه خود عمل می کنند یا از خدمات ارائه شده توسط شرکت های پیمانکار استفاده می کنند. از نظر تامین بودجه شهرداری نیز تفاوت های فراوانی میان شهرها در نقاط مختلف جهان وجود دارد اما هزینه های شهرداری معمولاً از بودجه ملی کشور یا مالیات پرداخت شده توسط شهروندان تامین می شود. اینکه چه کسی و چگونه یک شهر را اداره کند نیز بستگی دارد به مولفه هایی که پیش از این از آنها به عنوان علل بروز تفاوت میان وظایف و اختیارات شهرداری ها در نقاط مختلف جهان یاد شد. ادامه مطلب...
ساختار شبکه های ارتباطی به سه نوع تقسیم می شود:
الف) نوع شعاعی :در این نوع ،تمرکز در نقطه مرکزی قرار دارد و تمام خیابان ها به این مرکز ختم می شود و باعث می شود که خیابانها به صورت شعاع هایی در حول آن نقطه مرکزی افزایش یابند.
ب) نوع قطاعی :ساختار خیابان ها با در نظر گرفتن مساحتی از همه جهات بدون هیچ گونه محدودیتی قابلیت توسعه دارد .اغلب به منظور کوتاه کردن مسیر شکل توسعه دیاگونالی یا به صورت مورب می باشد .برای مسافت های طولانی امکانات زیادی در رابطه با نحوه کاربری آن وجود دارد.
ج) نوع دایره ای : ساختار متمرکز شده بر روی دایره ،فقط در زمان ارتباط به صورت شعاعی یا جهت کوتاه کردن مسیر قطاعی عمل می نماید.
همان طور که گفته شد ارتباط بین مرکز ها و نقاط اصلی یک مجموعه (شهر)توسط خیابان ها صورت می گیرد که به طور کلی به دو نوع تبدیل می شوند :ادامه مطلب...
به تازگی کمیسیون فرهنگی- اجتماعی شهر تهران، طرحی با عنوان «شهردار بافت تاریخی» به منظور حفاظت و احیای بافت های تاریخی و باارزش شهر تهران تهیه کرده است. محدوده جغرافیایی این طرح در اولویت اول، محدوده بافت تاریخی مرکزی شهر محدود به محدوده منطقه۱۲ و بخشی از منطقه ۱۱شهر تهران را دربرمی گیرد. توجه به این محدوده تاریخی بار دیگر بر اهمیت ساماندهی مراکز تاریخی شهر صحه نهاد.
هرچند در این طرح محدوده منطقه ۲۰(شهر تاریخی ری) و منطقه یک(شمیران) نیز به عنوان محدوده های مهم و با ارزش تاریخی مورد توجه قرار گرفته اند ولیکن تاکید و توجه اصلی به بافت تاریخی واقع در هسته مرکزی شهر است. از این رو تلاش شده است در این یادداشت مفهوم سازماندهی مرکز شهر مورد توجه قرار گیرد.نخستین هسته اغلب شهرها و بازار اصلی شهر به تدریج تبدیل به مراکز تجاری و کسب و کار مرکزی می شود. در این ناحیه، که ناحیه مرکزی شهر است، فعالیت های تجاری و اجتماعی تمرکز می یابند و خطوط حمل و نقل از هر جانب به آنجا منتهی می شوند.
از جمله دلایل تمرکز فعالیت ها در مرکز شهر، صرفه جویی بیرونی است. ارائه خدمات تخصصی به تقاضای زیاد نیاز دارد که تنها در مراکز شهرها امکان پذیر است. به همین دلیل در ناحیه کسب و کار مرکزی، موسوم به D.B.C، متنوع ترین و تخصصی ترین موسسات تجاری - خدمات مستقر می شوند تا از صرفه جویی های بیرونی بهره مند شوند. ادامه مطلب...
بدقوارگی و آشفتگی چنان بر شهرهای ما سایه افکنده که رها شدن از آن تلاش بسیار می خواهد و زمان طولانی. کافی است پا به خیابان بگذاری تا با انبوهی از رنگ ها، سنگ ها، شیشه ها، آجرنماها و بتن هایی روبرو شوی که نام بنا برخود دارند. بلندوکوتاه با خطوط افقی و عمودی نامتناسب و رنگ های ناهمگون. پنجره های نازیبا، ورودی ها و مصالح متنوع و... .این گوناگونی و ناهمگونی در سبک و شکل به اغتشاش انجامیده و شهرهایی بی هویت، غیرانسانی، ناهماهنگ و نابسامان را به شهروندان هدیه کرده است.
معماری شهرما دیگر هیچ نوع مشخصه ای را تداعی نمی کند و در واقع سازمان فضایی و محیط کالبدی شهر ، احجامی مکعب،تک عملکردی ،بدون دید و منظر و بدون سایه روشن های مناسب ، بدون نشانه و از این دست است.
بناها پیوستگی خود را نسبت به زمین ،آسمان و همجواری از دست داده اند و فضاها از میان آن سربرآورده اند. بافت شهری متشکل از احجام پراکنده ای است تهی از ارزش های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی که بحران هویت شهری و معماری را نمایان تر می سازد این در حالی است که مردم نیازمند تغییرات در شهرها هستند. روحیه افسرده آنها نیاز به تنوع رنگ، فضا و محیط دارد و در صورت بی توجهی به آن ،فضاهای شهری ما روز به روز خموده تر و غمگین تر می شود و نتیجه ،بی تفاوتی مردم نسبت به محیط پیرامونشان است.
بخشی از این مشکل به سیاست های ساخت و ساز وزارت مسکن و شهرداری ها برمی گردد و بخشی دیگر به ساختار مالکیت زمین در شهر و ساختار سرمایه در گردش. ادامه مطلب...
وارد شدن واژگان و مفاهیم مدرن در دایره لغات فارسی بی هیچ درک مفهومی امروز چنان گریبان ما را گرفته است که هزاران معنی برای آن می توان یافت؛ الفاظی که روزانه هزاران بار از دهان مسوولان و مردم خارج می شود ولی در هاله یی از ابهام و دور از دسترس به نظر می رسد.
این سنت نهادینه شده در ایران که در قامت الفاظ مدرن تکیه بر پیشینه فرهنگی و تاریخی ما دارد، از هر واژه جدید و دهان پر کنی که معنی و مفهومی انتزاعی در ساحت اندیشه ایرانیان دارد مفهومی به دلخواه خود می سازد و آنچنان به آن رنگ و لعاب می زند که دیگر کمتر نسبتی با مفهوم و معنی واژه اصلی نخواهد داشت.
از جمله این واژگان «حقوق شهروندی» است که در گویش سیاسیون و فعالان عرصه اجتماعی جایی برای خود باز کرده و کمتر سیاستمداری از چپ و راست را می توان یافت که در مبارزات انتخاباتی و فعالیت های اجتماعی خود سخنی از آن نراند، ولی آیا می توان حقوق شهروندی را تنها بر مبنای اصول سیاسی و اجتماعی تعریف کرد و آیا نباید پایه های این حقوق را بر فرهنگ و فهم عمومی بنا کرد.
در تعاریف حقوق سیاسی، «شهروند» به تمامی اتباع یک کشور که تحت سیطره قانون اساسی آن، حاکمیت دولت خاصی را پذیرفته اند و به همین مناسبت دارای حقوق مشخصی از قبیل آزادی های اجتماعی و سیاسی و حق تعیین سرنوشت خود را دارند اطلاق می شود و این لفظ دلالت بر تمامی اتباع کشور دارد ،در حالی که در بین سیاستمداران و مسوولان و حتی مردم منظور از شهروند، شهرنشینان هستند. ادامه مطلب...
زمانی که عبدالغفار نجم الملک اولین سرشماری شهر تهران را در سال ۱۲۴۶ شمسی انجام داد و نوشت که یک دهم سکنه شهر یعنی رقمی حدود ۱۷ هزار نفر، حاشیه نشین هستند و در خارج از حصارهای شهر زندگی می کنند، نمی دانست که ۱۴۰ سال پس از آن می گویند که در خود شهر تهران ۵۴ لکه حاشیه نشین وجود دارد. ۵۴ لکه فراموش شده. کسانی که در میان دیوارهای ۲۲ منطقه شهر زندگی می کنند و امکانات شهری ندارند. پیدا کردنشان هم زیاد سخت نیست، کافی است از کنار پل مدیریت که رد می شوید، چشم بچرخانید تا بیغوله هایشان را ببینید یا اگر در یکی از خانه های محله میرداماد زندگی می کنید، دو کوچه بالاتر بروید. حاشیه نشینی برای خیلی از مردم تنها مفهوم آن زاغه نشین هایی را دارد که در خارج از حصارهای شهر و دور از چشم ها، منظره حریم شهر را خراب می کنند. پاکدشتی ها و رباط کریمی ها. کسانی که نامشان تنها زمانی مطرح می شود که حادثه ای در آنجا رخ دهد مثل زمانی که بیجه در پاکدشت آدم می کشد.
آن وقت مسوولان برآشفته می شوند و ناراحت که چرا به حاشیه نشینان توجه نمی شود. در روزنامه ها خبر منتشر می کنند و می گویند که برای رفع معضل حاشیه نشینی فکری خواهند کرد. اما حاشیه نشینان درون تهران به نظر می رسد فراموش شدگان هستند. کسانی که جایی همین نزدیکی ها زندگی می کنند و دور از ما. حتی اسمشان در روزنامه ها هم نمی آید. ادامه مطلب...
