روزگاری بافت های تاریخی، قلب تپنده یک شهر بوده و زندگی در آنها جریان داشته است، مردم فرادست و فرودست به راحتی در کنار یکدیگر به سر می برده اند و این همه با گرفتاری های اقتصادی و اجتماعی و هزاران مشکل ریز و درشت دیگر دست و پنجه نرم نمی کرده اند. اما امروز چهره شهر دگرگون شده، امکاناتی نامتناسب با نه تنها بافت های تاریخی که نوع فرهنگ و جامعه ایرانی به شهرها و روستاهای ما راه یافته و خود را به زندگی ما تحمیل کرده است. در این شرایط چگونه می توان به حفاظت از بافت های تاریخی پرداخت و روح زندگی را در پیکره بی جانشان دمید، برای یافتن پاسخ این پرسش با علیرضا قلی نژاد مدیر کل حفاظت از بافت های تاریخی به گفت وگو می نشینیم. وی با اشاره به این که باید دو موضوع را در مورد بافت های تاریخی به طور جداگانه دنبال کرد می گوید؛ قانون و فرهنگ، دو موضوعی هستند که باید در مورد بافت های تاریخی پی گرفته شوند.

چه قانونی درباره بافت های تاریخی و رسیدگی به وضعیت آنها وجود دارد و به تصویب رسیده است؟

در ابتدا باید اشاره کنم آنچه را که بافت تاریخی می نامیم در حقیقت ترکیب نامشخصی از شهر تاریخی و محدوده تاریخی است که به هر حال عدم تعریف مشخص این کلمه در برداشت حدود و اندازه آن نیز بی تاثیر نیست. به هرحال پایه و اساس قوانین در زمینه بافت های تاریخی به قانون برنامه سوم توسعه شهر برمی گردد و این که سازمان، محدوده های تاریخی را اعلام و ساز وکار مدیریتی جدید و مستقلی را برای این محدوده ها تعریف کند که از جمله مصادیق اجرای این قوانین می توان به شهرداران بافت تاریخی اشاره کرد.ادامه مطلب...

مناره یکی از عناصر موجود در برخی از سازه ها ی تاریخ معماری ماست که کاربرد فراوانی در دوران گذشته داشته. زمانی بر فراز آن آتش می افروختند و زمانی دیگر به عنوان دیده‌بانی مورد استفاده قرار می گرفت. بعد از اسلام، مناره علاوه بر امکان دیده‌بانی بعنوان جایگاه ویژه موذن هم مورد استفاده قرار می گرفته است.

در اصفهان نمونه های زیادی از مناره های تاریخی موجود است که می توان به مناره چهل دختران، مناره ساربان، مناره مسجد علی، مناره زیار و منار جنبان اشاره کرد.

بی تردید یکی از معروفترین ساختارهای تاریخی شهر اصفهان که شهرتی جهانی نیز دارد " منار جنبان " است.

در 6 کیلو متری مسیر جاده اصفهان _ نجف آباد ، در سمت راست آزاد راه، بنای " منار جنبان " قرار دارد که بر فراز مقبره عارفی گمنام به نام " عمو عبدا... کارلادانی " بنا شده است و بر اساس تاریخ سنگ نبشته این مقبره، تاریخ بنا به 716 هجری قمری برمی‌گردد.

این بنا یکی از آثار معماری دوره ایلخانان به شمار می رود. با مساحتی حدود 146 متر مربع و مناره هایی به ارتفاع 5/7 متر از سطح بام و البته ارتفاع بام تا کف حیاط نیز 5/10 متر است.

در طبقه هم کف بنا و در زیر قو س های اصلی و بر سطح هرکدام کاشی کاری تزئینی به فرم صلیبی با کاشی آبی لاجوردی بر سطح آبی فیروزه ای دیده می شود که به عنوان یکی از ویژگیهای تزئینی کم نظیر در این بنا به حساب می آید. بر ساقه مناره‌ها نیز تزئیناتی مرکب از کاشی های ریز در ترکیب با آجر بدنه دیده می شود که اشکال زیگزاگی و افقی آن در بیننده مشتاق یادآور مفاهیمی عرفانی است که در سایر آثار معماری این دوره نیز دیده می شود.

اما راز شگفتی آور این مناره ها چیست؟ چنانچه فردی از طریق 17 پله داخل هر مناره که روی بام بنا تا بالای هر مناره وجود دارد، بالا رود و دست های خود را داخل یکی از دیوارهای واسط میانی پنجره های فوقانی آن قفل و شروع به تکان دادن مناره کند، مناره به نوسان در آمده و همزمان با آن مناره دیگری و در واقع کل ساختمان به نوسان در می‌آید که تنها نوسان مناره قابل دیدن است و برای دیدن نوسان بنا می توان لیوان آبی را بر روی قبر " عمو عبدالله" قرار داد و سطح لغزان آن را مشاهده کرد.

به کاربردن آجرهایی با ویژگیهای خاص که ضریب ارتجاعی بالاتری نسبت به آجرهای به کار رفته در بخش های دیگر دارد و همچنین توجیه حرکت مناره ها با تکان یکی از آنها بواسطه قوانین فیزیکی نه تنها راز جنبیدن این مشهورترین مناره جنبان جهان را آشکار می کند بلکه بیانگر دانش فنی بسیار عمیق سازندگان آن در هفت قرن پیش بوده است. سازندگانی که نامی از آنان بطور مشخص در دست نیست . البته بنا به نظر کارشناسان مناره های دیگری نیز وجود دارد که دارای همین خاصیت بوده و همزمان با این بنا ساخته شده اند. مناره های مسجد اشترجان در 40 کیلومتری غرب اصفهان که قسمت اعظم آن تخریب شده و یا یکی از مناره های مسجد حضرت علی (ع ) در بصره که بنا به نظر " ابن بطوطه" سیاح معروف مراکشی در قرن هشتم قمری، تکان می خورده و از این جهت ارزش مسجد را برای زائرین دوچندان کرده است.

همچنین گفته می شود که تقریبا همه مناره‌ها این خاصیت را دارند اما شاید کوتاهتر بودن منارجنبان سبب تکان خوردن کل بنا می شود.

در سالیان گذشته بازدید کنندگان آزادانه تا بالای مناره ها می رفتند و اقدام به تکان دادن آن می‌کردند اما چندسالی است که به دلیل اینکه تکانهای دائمی باعث آسیب به بنا می شوند، مسئولین برنامه ای ترتیب داده‌اند که هر نیم ساعت یک نفر از راهنمایان که آشنا به مقدار نیروی لازم برای تکان دادن مناره ها است، به بالای یکی از مناره ها رفته و آنرا تکان می دهد تا بازدیدکنندگان به خوبی اهتزاز آنرا مشاهده و حس کنند و در عین حال از بوجود آمدن آسیب های احتمالی به بنا نیز پیشگیری شود.

منبع : http://afraziranshenasi.blogfa.com

شهر مسکو پایتخت روسیه گران ترین شهر جهان برای خارجی ها است. این شهر برای دومین سال پیاپی و براساس تحقیق موسسه معتبر مشاوره مرکر این عنوان را به خود اختصاص داده است.

پس از مسکو، سئول پایتخت کره جنوبی و توکیو پایتخت ژاپن صدرنشین پیشین این فهرست قرار گرفته اند. شهرهای هنگ کنگ، لندن، اوزاکا، ژنو، کپنهاگ، زوریخ، اسلو و نیویورک (دو شهر آخر به طور مشترک) نیز در جایگاه های چهارم تا دهم گران ترین شهرهای جهان برای خارجی ها قرار گرفته اند. همچنین در این فهرست تهران در رده صدوبیست قرار دارد.

شهرهایی که رده های بالای این فهرست را تشکیل داده اند عمدتاً در جهان اول یا مجموعه کشورهای توسعه یافته قرار دارند. در مجموع اگر یک خارجی بخواهد در کشورهای توسعه یافته با استاندارد زندگی اتباع همان کشورها زندگی کند، هزینه های سنگین تری را نسبت به آنها متحمل خواهد شد. البته در این فهرست مواردی چون سوبسید ها و تخفیف های دولتی برای اتباع کشورهای مورد بررسی، در نظر گرفته نشده است و در عوض مولفه هایی چون تفاوت قیمت ارز میان کشورها، قدرت واحد پول کشور میزبان، نرخ بهره، هزینه خورد و خوراک و هزینه مسکن مورد سنجش قرار گرفته است.

مسکو صدرنشین این فهرست با ۶/۱۲ میلیون نفر جمعیت ( پرجمعیت ترین شهر در اروپا) و وسعتی برابر هزار و هشتاد و یک کیلومتر مربع؛ پایتخت و قلب علمی، سیاسی، تجاری و اقتصادی کشور روسیه است. این شهر برای نخستین بار در قرن هفدهم به عنوان پایتخت روسیه انتخاب شد اما در سال ۱۷۱۲ شهر سنت پترزبورگ این عنوان را از مسکو ربود. ادامه مطلب...

طرابلس- پایتخت لیبی- با جمعیتی معادل ۵/۱ میلیون نفر در شمال غربی این کشور و در حاشیه بیابان واقع شده است.

این شهر در واقع در سواحل دریایی مدیترانه و در محل خلیجی که نواحی کوهستانی آن را احاطه کرده اند، قرار دارد.طرابلس (یا تریبولی به گویش غربی) در قرن هفتم پیش از میلاد مسیح(ع) توسط فنیقی ها بنا شد. فینیقی ها این مرکز جمعیتی را اویی نام گذاشته بودند.

طرابلس بزرگ ترین شهر، بندر، مرکز تجاری وصنعتی لیبی است. مقر حکومت و محل دانشگاه الفاتح نیز در این شهر قرار دارد. با توجه به قدمت تاریخی طرابلس، بناهای باستانی مهمی در این شهر وجود دارند. این شهر دارای آب و هوای مدیترانه ای است؛ از ویژگی های آب و هوای طرابلس می توان به تابستان های گرم، زمستان های خنک و بارش کم سالانه اشاره کرد.

حمله هوایی آمریکا از جمله وقایع مهمی بود که در تاریخ معاصر طرابلس به وقوع پیوست. نیروهای آمریکا در سال ۱۹۸۶ به بهانه حمایت لیبی از تروریسم، طرابلس پایتخت این کشور را مورد حمله هوایی قرار دادند. در همین چارچوب، تحریم هایی نیز علیه لیبی وضع شد که اقتصاد این کشور را برای مدت ها با بحران مواجه کرد. این تحریم ها در سال ۲۰۰۳ لغو شد. احتمال می رود با لغو تحریم ها، حجم ترافیک دریایی در بندر طرابلس افزایش یابد و از این طریق درآمد کلان اقتصادی نصیب لیبی شود. ادامه مطلب...

طرح کالبدی ملی

 با هدف مکانیابی برای گسترش آینده شهرهای موجود و ایجاد شهرها و شهرک‌های جدید،‌پیشنهاد شبکه شهری آینده کشور یعنی اندازه شهرها، چگونگی استقرار آنها در پهنه کشور و سلسله مراتب میان شهرها به منظور تسهیل و مدیریت سرزمین و امر خدمت رسانی به مردم و پیشنهاد چارچوب مقررات ساخت و ساز در کاربری‌های مجاز زمین‌های سراسر کشور

طرح جامع سرزمین

طرح جامع سرزمین، طرحی است که شامل استفاده از سرزمین در قالب هدفها و خط مشیهای ملی و اقتصادی از طریق بررسی امکانات و منابع و مراکز جمعیت شهری و روستایی کشور و حدود و توسعه و گسترش شهرها و شهرکهای فعلی و آینده و قطبهای صنعتی و کشاورزی و مراکز جهانگردی و خدماتی بوده و در اجرای برنامه های عمرانی بخشهای عمومی و خصوصی ایجاد نظم و هماهنگی نماید.ادامه مطلب...

شورای عالی اداری در بیست و ششمین جلسه مورخ 9/2/1371، با توجه به سیاست عمومی برنامه اول توسعه مبنی بر تجدید تشکیلات دولت با رعایت تجانس وظایف بنا به پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی کشور تصویب نمود:

ماده 1ـ طرح آمایش سرزمین به معنای تعیین استراتژیهای توزیع فضائی جمعیت و فعالیت در پهنه سرزمین، توسط سازمان برنامه و بودجه با همکاری دستگاههای ذیربط تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

 ماده 2ـ سازمان برنامه و بودجه موظف است در جهت تدوین برنامه آتی توسعه اقتصادی و اجتماعی با نگرش آمایشی استراتژیهای توزیع فضائی جمعیت و فعالیت در پهنه سرزمین را به همراه برنامههای اجرائی زیر تهیه و به تصویب هیأت وزیران برساند. ـ تعیین مناطق اولویتدار در توسعه از نظر پذیرش جمعیت و فعالیت. ـ تعیین نقش نواحی مختلف از نظر تقسیم کار ملی و استقرار فعالیتهای کشاورزی، صنعتی، خدماتی و امکانات زیربنائی. ـ تعیین چشمانداز اشتغال و توزیع آن در بخشهای مختلف اقتصادی در سطوح ملی.

 تبصره ـ کلیه دستگاههای اجرایی کشور موظف به رعایت مصوبات طرح آمایش سرزمین میباشند.

 ماده 3ـ آمایش سرزمین بصورت ادوراری و متناسب با تغییر و تحولات اقتصادی و اجتماعی کشور و آمار و اطلاعات جدید توسط سازمان برنامه و بودجه قبل از هر برنامه مورد ارزیابی و تجدیدنظر قرار گرفته و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

 ماده 4ـ آمایش سرزمین بعنوان قسمتی از برنامه درازمدت کشور راهنمای تهیه برنامه های میانمدت و کوتاه مدت کشور خواهد بود.

ماده 5ـ وظیفه آمایش سرزمین با تعریف و فعالیتهائی که در این مصوبه عنوان شده، توسط سازمان برنامه و بودجه انجام میگردد. دیگر وظائف و فعالیتهای قانونی وزارت مسکن و شهرسازی به قوت خود باقی بوده و بر این اساس طرح کالبدی (ملی ـ منطقهای) توسط وزارت مسکن و شهرسازی تهیه شده و به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران میرسد. انجام مطالعات پیش نیاز طرح کالبدی مادام که توسط دستگاههای ذیربط تهیه و قابل بهرهبرداری نشده است میتواند توسط وزارت مسکن و شهرسازی انجام گیرد.

منبع:سایت وزارت مسکن و شهرسازی

ماده 1

از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون هرگونه واگذاری و نقل و انتقال اراضی به اشخاص حقیقی و حقوقی و شرکتهای تعاونی مسکن کارمندی و کارگری و تعاونیهای مسکن نیروهای نظامی و انتظامی برای امر مسکن در داخل محدوده (قانونی) شهرها، شهرکها و شهرهای جدید موکول به اخذ گواهی مبنی بر نداشتن کاربری معارض و ضوابط ساخت و ساز متناسب با نیاز و هدف متقاضیان در اراضی مورد نظر از مراجع مذکور در مواد 3 و 4 این قانون می‌باشد.

ماده 2

دفاتر اسناد رسمی و کلیه مراجع قانونی واگذار کننده زمین اعم از سازمانها، نهادها و دستگاههای دولتی و غیردولتی موظفند قبل از هرگونه نقل و انتقال و یا واگذاری زمین به شرکتهای تعاونی مسکن و اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع بلامانع بودن احداث واحدهای مسکونی در اراضی مورد نظر را طبق مواد آتی از مراجع تعیین شده در این قانون استعلام و پیوست مدارک نمایند. اعتبار این گواهی حداکثر دو سال از تاریخ صدور می‌باشد.ادامه مطلب...