به سبب توسعه سریع شهری و مهاجرت روستایی و حومه نشینی در چهل سال گذشته در نواحی و کشورها ضرورت بازنگری مفهوم جغرافیایی شناخت شهر از روستا احساس شده است از این رو برای شناخت شهر از روستا بر پاره ای ملاکها بیشتر تاکید می شود که عبارت از:
1- ابعاد اکولوژیک: در حوزه های روستایی کاربری زمین بیشتر بخش کشاورزی را در بر می گیرد . وسعت سکونتگاهها محدود و تراکم جمعیت بسیار کم است. جامعه روستایی به انزواگزینی خاصی پناه می برد و خود را از بخشهای دیگر جامعه کنار کی کشد
(Lang Marvel:”redefining Urban and Rural for the U.S.census of Population” Urban geography: Vol .7 pp.118_19)
2- شرایط شغلی : اقتصاد حوزه های روستایی بیشتر به فعالیتهای بخش اول مانند کشاورزی و ماهیگیری وابسته است.
3- ویژگیهای اجتماعی_فرهنگی: در جامعه روستایی بر خوردها چهره به چهره است و همه خانواده ها دارای ارزشها مشترک فرهنگی پایداری هستند البته ممکن است بتدریج بخشی از ارزشهای سنتی روستاها در نتیجه نفوذ فرهنگ شهری تضعیف شود.
از میان محققان کسانی که برای هویت جامعه شناسی بیش از ساخت جغرافیایی ان اعتبار قائلند در شناخت شهر از روستا بر سه بعد مهم تاکید می کنند:
1- کرایش به ازادیهای مدنی
2- گرایش به محدودیت اولاد
3- گرایش به یکپارچگی اجتماعیادامه مطلب...
ماده 1 ـ به منظور تنظیم و تنسیق امور مربوط به زمین و ازدیاد عرضه و تعدیل و تثبیت قیمت آن به عنوان یکی از عوامل عمده تولید و تأمین رفاه عمومی و اجتماعی و ایجاد موجبات حفظ وبهره برداری هر چه صحیح تر و وسیع تر از اراضی و همچنین فراهم نمودن زمینه لازم جهت اجرای اصل 31 و نیل به اهداف مندرج در اصول 43 و 45 و 47 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای تأمین مسکن و تأسیسات عمومی مواد این قانون به تصویب می رسد و از تاریخ تصویب درسراسر کشور لازم الاجراء است .
ماده 2 ـ اراضی شهری زمین هایی است که در محدوده قانونی و حریم استحفاظی شهرها وشهرک ها قرار گرفته است .
ماده 3 ـ اراضی موات شهری زمین هایی است که سابقه عمران و احیاء نداشته باشد. زمین های مواتی که علیرغم مقررات قانون لغو مالکیت اراضی موات شهری بدون مجوز قانونی از تاریخ5 /4/ 1358به بعد احیاء شده باشد همچنان در اختیار دولت می باشد.
ماده 4 ـ اراضی بایر شهری زمین هایی است که سابقه عمران و احیاء داشته و به تدریج به حالت موات برگشته اعم از آنکه صاحب مشخصی داشته و یا نداشته باشد.
ماده 5 ـ اراضی دایر زمین هایی است که آن را احیاء و آباد نموده اند و در حال حاضر دایر ومورد بهره برداری مالک است زمین های دایر مشمول این قانون صرفٹ اراضی کشاورزی یا آیش اعم از محصور یا غیر محصور می باشد.ادامه مطلب...
رشد سریع جمعیت و گرایش مردم به شهر نشینی، تقاضای فزایندهای را برای تهیه مسکن به دنبال داشته که این موضوع در پی خود مشکلات عدیده ای در زمینه توسعه شهری بوجود آورده است. ناتوانی در پاسخگویی مطلوب و مناسب به این مساله، وضعیت نا مطلوبی را به صورت بی مسکنی، بد مسکنی و تنگ مسکنی برای بسیاری از اقشار جامعه به همراه آورده است.
مسکن به عنوان یکی از نیازهای نخستین بشر، ابتدایی ترین سوالی بوده که انسان سعی در یافتن پاسخی مناسب و معقول برای آن بوده است، اما همیشه در برنامه ریزیهای ملی به مسکن نه به عنوان محلی برای آسایش ساکنان در ابعاد عینی و ذهنی، بلکه به عنوان یک مشکل اقتصادی و فقط از این بعد بر خورد شده است.
سازندگان و تولیدکنندگان مسکن آزاد بهدلیل اینکه بهدنبال فروش سریع و بازگشت سرمایه خود هستند، سعی در هر چه بیشتر مطرح کردن خود در محله مسکونی و نمایشی متمایز از بنای خود دارند و به همین دلیل یکی از دلایل عمده ناهماهنگی نمای ساختمانها در سطح شهر هستند.
در رابطه با مسکن تعاونی شرایط بدتری وجود دارد. به دلیل وضعیت مالی ضعیف سازندگان و اینکه ساکنان و مالکان بهدنبال فروش ساختمان نیستند، بدون انجام عملیات پایانی نظیر نماسازی مورد استفاده قرار می گیرند و یا با کمترین هزینه و بدون طراحی نما، حجم و کالبد ساختمان رها میشود. البته در سالهای اخیر در شهر تهران هیچ ساختمانی بدون نماسازی نبوده است، لیکن این مساله در شهرستانها همچنان انجام میشود.ادامه مطلب...
انقلاب اسلامی 27 تغییرات عمیقی در تمامی شئون جامعه ما به وجود آورد. عرصه مدیریت شهری نیز از این تغییرات مستثنی نبود زیرا برای هماهنگی درنحوه اداره امور کشور ، تغییر در این عرصه ضروری مینمود. چنین بود که نهادهای قانونگذاری جمهوری اسلامی از اوان پیروزی انقلاب قوانین بسیاری را در ارتباط با شهرداریها و سازمانهای وابسته به آنها به تصویب رساندند.
از جمله آن میتوان به لایحه قانونی راجع به تمرکز امور مربوط به تاکسیرانی شهر تهران زیرنظرشهرداری تهران و نیز لایحه قانون احداث ترمینالهای مسافربری وممنوعیت تردد اتومبیلهای مسافربری بین شهری درداخل شهر تهران که به ترتیب در تاریخهای 28 خرداد 59 و 9 اردیبهشت 59 یعنی کمتر از دو سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی توسط شورای انقلاب به تصویب رسیدند، اشاره نمود.
اکنون به برخی از تغییرات مهمی که بعد از انقلاب اسلامی در مدیریت شهری به وجود آمد اشاره میکنیم :
از دیدگاه حفاظت محیطزیست، فضای سبز شهری، بخش جاندار ساخت کالبدی شهر را تشکیل میدهد.در این مبحث همچنین به این موارد نیز پرداخته شده است؛ انواع فضاهای سبز، نقش و اهمیت فضاهای سبز در زندگی شهری، عملکردهای فضای سبز و نقشهای عمده فضای سبز
گونهشناسی کاربری فضای سبز شهری
فضاهای سبز شکلهای گوناگون دارند و بنا به کاربرد آنها به انواع مختلفی دستهبندی میشوند. به طورکلی فضاهای سبز را میتوان به دو گروه تقسیم کرد: یکی فضاهای سبز برون شهری و دیگری فضاهای سبز درونشهری. فضاهای سبز پیرامون یا حاشیه شهر یعنی همان فضاهای سبز برونشهری از سویی نقش مهارکننده رشد بیرویه شهر را دارد و از سوی دیگر بازدهی اکولوژیک - زیستمحیطیشان، شامل همه محیطزیست شهری میشود. فضاهای سبز عمومی تنها قسمت کوچکی از تمام پوشش گیاهی شهری را تشکیل میدهند. بنابراین میتوان از همه فضاهای سبز موجود در سطح شهر صورتبرداری کرد. در این حالت باید پس از شمارش فضاهای سبز، آنها را به صورتی روشن و منطقی، برحسب کاربرد، طبیعت یا مساحت برای هر مرحله و منطقه جغرافیایی طبقهبندی کرد. ادامه مطلب...
بشر را از دوران ماقبل تاریخ تا کنون همواره سعی کرده است تا نور را به تاریکی بیاورد و شب را همچون روز روشن گرداند.بعدها بشر در این زمینه از تکنولوژی بهره گرفت و با دستیابی به نور حاصله از الکتریسیته ، امکانات نامحدود بسیاری پدید آورد.«موتوکوایسهی» یکی از طراحان موفق اهل توکیو ، عقیده دارد : « نور همیشه زیباست ، اما روشنایی در عین زیبایی میتواند زشت هم باشد.» برای مثال به عقیده بعضی افراد ، نورپردازی بناهای تاریخی ، نه تنها باعث زیبایی بیشتر آنها نمیشود ، بلکه سبب لکه دار شدن محدوده و حیطه هنر معماری نیز می شود.
مطالعه شهر از دوران کهن، به خصوص شهرهای ایران بعد از اسلام، تا زمانیکه شهرسازی از لحاظ ورود مفاهیم تازه، غریبه و گسستن از ارزش های گذشته خود قرار نگرفته است، گویای آن است که همواره میدان نیز همچون دیگر اندام های موثر و کارکردی، در حیات جاری شهر، حضوری موثر دارد به طوریکه میدان از دوره سلجوقیان به بعد شروع به تثبیت خود کرد و در دوره صفویه به مفاهیم عمیق و کارآمدی در معماری و شهرسازی رسیده و در دوران قاجار به نهایت نقش خود دست یافته است، اما رفته رفته نقش می بازد تا جایی که از سال های میانی دوره پهلوی هویت خود را از دست داده و در دو دهه اخیر نیز در بلاتکلیفی مطلق به سر می برد.