ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی است که در دوره رضاخان نام رضائیه بر آن گذاشتند و تا پایان دوره پهلوی به این نام خوانده می شد. پس از انقلاب اسلامی دوباره به نام پیشین یعنی ارومیه تغییر نام داد. قدمت این شهر به ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد می رسد. در مورد نام ارومیه روایت های گوناگونی بیان شده است؛ برپایه منابع و متون کهن نام اصلی این شهر «چیچست» بوده است. نام ارومیه از دو واژه «اور« میه» تشکیل شده است که «اور» به معنی جا و مکان و «میه» به زبان آشوری یعنی آب. یکی از معانی دیگر که برای نام این شهر آورده شده است «غیررومی» است که در این معنی «الف» پیشوند نفی است. در ضمن برخی نیز نام ارومیه را مشتق از شهر ارومچی پایتخت ترکمان چین می دانند. ارومیه در جلگه گسترده و سرسبزی به درازای ۷۰ کیلومتر و به پهنای ۳۰ کیلومتر واقع شده که اطراف آن تا کیلومترها پوشیده از باغات انگور و سیب و کشتزار است. دریاچه ارومیه در شرق و دریاچه ماریشلر در غرب این شهر قرار دارد. این شهر به علت آب و هوای معتدل و داشتن مناظر زیبا یکی از شهرهای گردشگری ایران است. جمعیت این شهر ۸۵۶۹۱۴ نفر است که از این تعداد ۴۳۳۹۷۶ نفر آنان مرد و ۴۲۲۹۳۸ نفر زن بوده اند. نقاط دیدنی زیبا و قابل توجهی در ارومیه وجود دارد که باعث جذب و توجه ایرانگردان و توریست ها به استان آذربایجان غربی و همچنین مرکز آن می شود. از جمله نقاط دیدنی بازاری خوی، پل تطور، تپه حسنلو، تخت سلیمان، دخمه سنگی فرهاد، دژ بسطام، سد زرینه رود، غار سهدلان، کتیبه کله شین، کلیسای ننه مریم، غار فخربگاه، فقرگاه، قره کلیسا و مسجد سردار است. زبان گفتاری ساکنان این شهرستان ترکی و کردی است ولی در سطح استان به زبان های آشوری، فارسی و ارمنی نیز گفت وگو می شود. در روستاهای شهرستان ارومیه زبان کردی بیشترین گستره را دارد. به دیگر سخن این شهرستان چندگونگی تیره یی و گویشی دارد.

ارومیه در جلگه یی، در حاشیه دریاچه لاجوردی گسترده شده است. زمین های بارور ارومیه با آب و هوای مساعد و واقع شدن آن در معبر قفقاز، ارمنستان، آسیای صغیر و بین النهرین از یک سو و قرار گرفتن آن در کنار دریاچه ارومیه از سوی دیگر چهره ویژه یی به این شهرستان بخشیده است. این شهرستان بیش از سایر نقاط ایران مورد توجه ملل پیش از تاریخ قرار گرفته است و شاهد آن تپه های متعدد باستانی است. یکی از این تپه ها، گوی تپه (چهار کیلومتری جنوب شرقی ارومیه) است که با قدیمی ترین تپه های بین النهرین، آسیای صغیر و فلات ایران رقابت می کند. از سوی دیگر، منسوب داشتن زرتشت به ارومیه و همچنین اینکه یک یا دوتن از حواریون زرتشت که در تولد عیسی (ع) به بیت اللحم رفته بودند در ارومیه مدفونند حاکی از آن است که این شهر یکی از بزرگترین کانون های مذهبی و علمی در گذشته های دور بوده است.

ستاره رضایی آسا – روزنامه اعتماد

تاریخچه پیدایش جلفا

پس از آنکه در سال 1603 میلادی گروهی از ارامنه ساکن در خاک عثمانی به دستور شاه عباس به ایران مهاجرت کردند برخی از شخصیتهای برجسته ارامنه به دربار شاه درآمدند و با دلجویی او روبرو شدند و ارمنیان ساکن در مناطق شرق و جنوب ارمنستان به بخشهای مرکزی ایران کوچانده شدند. این اقدام باعث گردید تا مسیرهای تجاری باستانی که حتی پیش از سلسله ساسانی نیز کالاهای شرق را از طریق ارمنستان به روم منتقل من نمودند به مرکز ایران منتقل گردد.

حدود 3 هزار خانوار ارمنی در کنار زاینده رود جای داده شدند و محله جلفا را به یادگارزادگاه خویش بنا نمودند. ارامنه بتدریج در محل سکونت جدید خود کلیساها و خانه های زیبایی ساختند و نقشه بنای محله را به شیوه زیبایی معماری و مهندسی طرح کردند. خیابان طولانی از شرق به غرب کشیدند که به نام خواجه نظر عالی رتبه ترین مقام جافایی نامگذاری کردند که به ده بخش با کوچه های وسیع به نظر پیوند می خورد. محله های سنگتراشها ، تبریزیها ، ایروانیها ، چهارسو و کاسگ پس از رانده شدن برخی از ارامنه از مرکز شهر به دستور شاه عباس دوم شکل گرفت که بعدها به جلفای نو معروف شد. بخش عمده فعالیت ارامنه جلفا در مسیر تجارت بود به گونه ای که تجارت ابریشم در ایران رت به انحصار در آوردند و رقبای سختی برای بازرگانان انگلیسی و ارئپایی محسوب شدند. بدین ترتیب رشد و شکوفایی جلفا شهره آفاق شد و ارمنیان گروه گروه به سوی جلفا روانه شدند.ادامه مطلب...