پکن پایتخت پرجمعیت ترین کشور دنیاست. این شهر که یکی از چهار کلانشهر عمده چین به شمار می رود، در تقسیمات کشوری معادل یک استان به شمار می آید. پکن اما پرجمعیت ترین شهر چین نیست و از این لحاظ پس از شانگ های دومین شهر چین به شمار می رود.
نام پکن(به معنای پایتخت شمالی) همانند بسیاری از پایتخت های شرق آسیا از محل جغرافیایی آن واقع در شمال چین اقتباس شده است. در شرق آسیا رسم است نام پایتخت ها را از محل جغرافیایی آنها اقتباس می کنند؛ مثل توکیو(پایتخت جنوبی) و هانوی در ویتنام که به معنای پایتخت شرقی است. نام پکن در طول تاریخ دچار تحولات زیادی شده است؛ پیکین نام اصلی این شهر است. در غرب به آن بیجنیگ می گویند که این نام، برداشتی است که مبلغان مذهبی فرانسوی از نام بینپیگ داشته اند. پسوند jing در این نام، پسوندی است که تمامی اسامی پایتخت های چین در طول تاریخ داشته اند و به نوعی معرف پایتخت بودن شهر است. یانجینگ و کامبولوک دیگر اسامی پکن در طول تاریخ بوده اند.
تاریخ شهر
گفته می شود منطقه ای که پکن در آن قرار دارد، از هزاره اول پیش از میلاد، مسکونی بوده است و به آن جی گفته می شده است. این شهر باستانی، امروزه دیگر کاملاً مفقود شده و تلاش باستان شناسان برای یافتن بقایای آن تاکنون ناکام مانده است. چند قرن پس از میلاد، پکن به صورت چند شهر بسیار کوچک نزدیک به هم وجود داشته است تا اینکه ۱۰قرن پس از میلاد- در زمان حکمرانی سلسله خیان لیائو- به صورت شهر مستقلی به عنوان پایتخت جنوبی انتخاب شد. پس از حمله مغول ها و به قدرت رسیدن کوبلای خان و از آنجا که او می خواست به عنوان امپراتور چین بر تخت بنشیند، پکن به موقعیت ممتازی دست یافت چون کوبلای خان این شهر را به عنوان پایتخت امپراتوری خود برگزید. چندین قرن بعد در سال ۱۹۴۹و با به قدرت رسیدن مائوئیست ها، برای چندمین بار طی چند قرن اعلام شد پایتخت از پکن منتقل نخواهد شد. پس از آن تاریخ معاصر پکن آغاز می شود که مهمترین ویژگی آن رشد باورنکردنی شهر است.
جغرافیا و اقلیم شهر
همانطور که پیشتر اشاره شد، پکن در شمال چین قرار دارد کمان شمالی این شهر در محاصره چندین رشته کوه است. این کوه ها در طول تاریخ همانند سپری پکن را از دستبرد اقوام مهاجم شمالی محفوظ نگه داشته اند. در پکن دو رودخانه به نام های یونگ رینگ و چائوبی وجود دارد که خود زیر مجموعه حوزه آبریز هایهه به شمار می روند. آب وهوای پکن بسیار خشن است؛ در تابستان ها بسیار گرم و در زمستان ها بسیار سرد است.
فرهنگ
زبان مردم پکن در واقع لهجه پکنی است که این لهجه، زبان رسمی کشور چین به شمار می رود. یکی از مهمترین مراکز فرهنگی این شهر سالن اپرای آن است. در کنار آن چندین سالن تئاتر جدید هم در پکن احداث شده اند. نمایشنامه هایی که در این سالن ها به روی صحنه می روند بیشتر رویکردی مدرن و غربی دارند و می توان آنها را نمادی از رواج فرهنگ غرب در پکن دانست.
حمل ونقل عمومی
پکن۱۶۸۰۸ کیلومتر مربع مساحت و نزدیک به ۱۵میلیون نفر جمعیت دارد. از این رو حمل ونقل عمومی در این شهر متناسب با این مساحت و جمعیت باید بسیار گسترده و مدرن باشد. با توجه به نیاز پکن به سیستم پیشرفته حمل ونقل در پکن، پنج کمربندی، ۹بزرگراه و ۱۱بزرگراه ملی احداث شده است. همچنین چندین و چند خط ریلی در شهر احداث شده است تا حمل ونقل عمومی در این کلانشهر بسیار بزرگ، به سهولت انجام شود. پکن با ۲۸شهر در سراسر جهان خواهرخوانده اعلام شده است و قرار است به زودی پیمان خواهرخواندگی آن با تهران بسته شود.
جاذبه های گردشگری
از آنجا که پکن سابقه تاریخی بسیار زیادی دارد و پایتخت چین است، در آن جاذبه های گردشگری فراوانی وجود دارد. بدون شک مهم ترین آنها دیوارهای قدیمی شهر است که روزگاری گرداگرد شهر احداث شده بودند. امروزه بسیاری از دروازه ها و دیوار اصلی تخریب شده اند و به جای آن بزرگراه ها و خیابان های جدید احداث شده است تا جریان حمل ونقل در این کلانشهر روان باشد. علاوه بر این دیوار که روزی بر دور شهر کشیده شده است، در پکن دیوار معروف دیگری وجود دارد. این دیوار که در دوره حکومت تاتارها احداث شده است یکی از پرجاذبه ترین مجموعه قصرهای جهان را در خود جای داده است. درون این دیوار شهر ممنوعه قرار دارد. این مجموعه قصرها که در طول حکمرانی سلسله های مینگ و کینگ بر چین محل استقرارامپراتور بوده است اینک تحت عنوان موزه قصر یکی از جاذبه های گردشگری پکن به شمار می رود. ۹ هزار و ۹۹۹ ساختمان این مجموعه که در میان دیواری به ارتفاع ۱۰ متر و خندقی به عمق ۶ متر محصورند در سال ۱۹۸۷ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده اند و سالانه از محل بازدید گردشگران داخلی و خارجی درآمد بسیار زیادی نصیب پکن می کنند. این مجموعه دقیقا در شمال میدان تیان آنمن قرار دارد، اما یکی دیگر از جاذبه های گردشگری پکن، همین میدان معروف است. این میدان، یادآور انقلاب کمونیستی جمهوری خلق چین است. در اطراف تیان آنمن تالار بزرگ خلق، چندین یادواره انقلاب و موزه انقلاب و تاریخ قرار گرفته اند. کشتار دانشجویان اصلاح طلب در ژوئن ۱۹۸۹ در این میدان، آن را به نمادی از آزادیخواهی تبدیل کرده است و گردشگران خارجی که به پکن سفر می کنند حتما از آن بازدید می کنند.دیگر جاذبه های گردشگری پکن دریاچه های مصنوعی، پارک ها و معابد قدیمی هستند.
المپیک در پکن
پس از آنکه پکن به عنوان میزبان المپیک ۲۰۰۸ انتخاب شد، مدیریت شهری آن، برنامه بلندمدتی برای تغییر چهره شهر اتخاذ کرد. ایجاد فضای سبز در سرتاسر شهر و انتقال کارخانه فولاد به خارج شهر برای کاهش آلودگی ها، بخشی از اقدامات اتخاذ شده برای تغییر شهر هستند.
روزنامه همشهری
