چکیده

میدان های جدید یک نمونه از تقاطع های گردشی هستند که در چند دهه اخیر با موفقیت در اروپا و استرالیا طراحی و پیاده سازی شده اند. در آمریکا اخیراً استفاده از میدان ها مورد استقبال قرار گرفته است. اگرچه بیش از 50000 میدان در کل دنیا ساخته شده است، ولی شاید کمتر از 50 عدد آن با اصول صحیح طرح هندسی یک میدان مدرن، در کشور عزیزمان ایران وجود داشته باشد. با توجه به اینکه از یک طرف در کشورمان استفاده از میدان ها بسیار مورد توجه است و از طرف دیگر اکثر میادین اجرا شده عملکرد دایره ترافیکی را دارد تا میدان مدرن، ارزیابی میادین الزامی به نظر می رسد. برای ارزیابی میدان ها روش های گوناگونی توسط کشورهای مختلف ارائه شده است. در این مقاله پس از معرفی میدان مدرن، مروری بر تحقیقات انجام شده مرتبط و ذکر تفاوت های میدان با دایره های ترافیکی، مزایای میدان مدرن گفته می شود؛ اجزا طرح هندسی میدان مدرن مشخص می گردد؛ انواع روش های تحلیل ظرفیت میادین مدرن از نظر می گذرد؛ انواع تأخیر در میدان ها بیان می شود؛ ایمنی میادین مدرن با تقاطع های چراغ دار مقایسه می شود؛ روش های متفاوت مدلسازی و شبیه سازی میادین مدرن با معرفی انواع نرم افزارهای کامپیوتری متداول در کشورهای مختلف؛ بیان می شود و در آخر به عنوان جمع بندی ، نتیجه گیری و پیشنهادهایی جهت توسعه میادین مدرن در ایران شده است.

کلید واژه

میدان مدرن ، ظرفیت میدان ، تأخیر میدان ؛ تقاطعات متداول

نویسندگان

محمود صفارزاده ، دانشیار دانشکده عمران ، دانشگاه تربیت مدرس ، تهران

سید صابر ناصر علوی ، کارشناس ارشد راه و ترابری ، دانشگاه علم و صنعت ایران ، تهران

برای دریافت کل مقاله روی لینک زیر کلیک کنید:

http://www.hamkelasy.com/conferences/traffic1385/38_(www.HamkelasY.com).zip

دهلی از شهرهای هند است که در کنار سه منطقه شهرداری دیگر پایتخت ملی هند را تشکیل می دهد. در واقع دهلی نو که امروزه ادارات دولتی در آن واقع شده اند، بخشی از ابرشهر دهلی را تشکیل می دهد. سرزمین پایتخت ملی با احتساب شهرها و شهرک های اقماری فرید آباد، گورگاون، نوید و قاضی آباد با ۵/۱۹ میلیون نفر جمعیت پنجمین منطقه بزرگ تجمع انسانی جهان است.

اهمیت دهلی بیش از هر شهر دیگری در تاریخ هند است. این کهن شهر طی قرون گذشته کرسی نشین هفت سلسله تاریخی امپراتوری هند بوده است. در چندین هزاره ۶۰هزار آثار تاریخی در دهلی بنا شده اند.

براساس منابع باستانشناسی هند، این شهر در سال ۵۰۰ قبل از میلاد مسیح توسط پانداواس ساخته شده است.

بسیاری ریشه نام دهلی را در واژه فارسی دهلیز می دانند. بعضی ها نیز بر این باورند که واژه دهلی تحریف شده نام راجا دهیلو از پادشاهان هند است. اهالی ساکن این شهر را امروزه دهلیتیس می نامند.

دهلی شهری است جهانشمول، ۱۶۰کشور جهان در این شهر دفتر نمایندگی سیاسی دارند. دهلی بخش عمده ای از اهمیت تاریخی خود را مدیون کوه های آراوالی که در جنوب غربی این شهر واقع شده- و رودخانه یامونا- که دهلی بر کرانه های غربی آن قرار دارد- است.

این موقعیت جغرافیایی استثنایی سبب شده است تا دهلی از دیرباز بر مسیر تجاری که از شمال غربی هند به کرانه های رود گنگ کشیده شده بود، تسلط پیدا کند. این وضعیت رونق شهر دیلی را در پی آورد و به تبع آن این شهر به یکی از مراکز اصلی فرهنگی و روشنفکری هند تبدیل شد.

جغرافیا و آب و هوا

دهلی از شرق با ایالت اوتارپرادش و از غرب با ایالت هاریانا هم مرز است. ایالت دهلی را می توان مشخصاً به سه بخش بزرگ جغرافیایی تقسیم کرد: جلگه ای که رودخانه یامونا از آن می گذرد، نواحی کوهستانی و جلگه گنگ. سرزمین های واقع در اطراف رودخانه یامونا بسیار حاصلخیز هستند.نواحی کوهستانی با ارتفاع میانگین ۲۹۳متر اغلب بخش های این ایالت را پوشانده اند.کوه ها از تپه های آراوالی در جنوب ایالت کشیده شده و دایره وار مناطق وسیعی از ایالت را احاطه کرده اند. این کوه ها از ناحیه شمال شرق و غرب دهلی را در برگرفته اند.رودخانه یامونا تنها رودخانه ای است که از شهر دهلی گذر می کند. بخش اعظم شهر و به ویژه دهلی نو در کرانه های غربی رودخانه واقع شده اند. دهلی قدیم یا بخش کهن شهر نیز در کرانه های شرقی رودخانه یامونا قرار گرفته است. ادامه مطلب...

شاید ما منتظر یک زلزله دیگر هستیم تا بافت های فرسوده را جدی بگیریم. البته اگر بعد از زلزله، بافت فرسوده ای باقی مانده باشد!

بعد از زلزله بم بود که هرکس از ترس جان خود، نگاهی به سقف بالای سرش انداخت و دست اندرکاران و کارشناسان نگاهی موقت و گذرا به زیرساخت هایی انداختند که عمق و ریشه چندانی نداشت و البته این از خصوصیات ماست که در یک لحظه جوگیر می شویم و یک مسأله را مطرح می کنیم. چند نظریه می دهیم، بودجه می گیریم و بعد یادمان می رود که بودجه ای گرفته ایم.

چندی پیش شهرداری تهران اعلام کرد که ۷۰ درصد ساختمان هایی که در حال ساخت است، بافت فرسوده محسوب می شود!

حال این سؤال مطرح است که چرا به این ساختمان ها مجوز داده می شود و چه کسی بر آنها نظارت می کند؟

ابزارهای لازم را نداریم

برای ساخت ساختمان های مقاوم باید ابزارهای لازم را در حد استانداردهای بین المللی در اختیار داشته باشیم.

دکتر «حمزه شکیب» رئیس کمیسیون عمران و توسعه شورای شهر تهران با بیان این مطلب می گوید: «ابزارهای لازم شامل داشتن مصالح استاندارد، استفاده از کارگران ماهر و به کار گیری تکنولوژی روز دنیاست که ما این استانداردها را در حد بین المللی نداریم. مصالح ساختمانی ما استاندارد نیست. کارگران آموزش های لازم را ندیده اند و مدارک لازم را ندارند و از طرفی تکنولوژی سنتی و قدیمی جوابگوی ساختمان های بالای ۵ طبقه نیست.»

وی می افزاید: «نهادها، سازمان ها و وزارتخانه های مختلفی در امر نوسازی شهری دخیل هستند. در بحث کارگران ماهر، وزارت کار متولی اصلی است. برای استفاده از تکنولوژی روز نیز وزارت مسکن باید برنامه های خود را ارائه دهد. از طرف دیگر، نقش شهرداری، وزارت صنایع و معادن و وزارت بازرگانی نیز در این میان مهم است. البته ما از نبود سیستم کنترل و نظارت کارآمد نیز رنج می بریم.»ادامه مطلب...

مدیر اداره مبلمان شهری سازمان زیباسازی گفت: مبلمان شهری در تهران نیازمند ساماندهی و زیباسازی است و با توجه بیشتر به مبلمان شهری می توان بسیاری از مشکلات اجتماعی،فرهنگی و حتی ترافیکی را حل کرد.

مهندس سید رضا لاهیجی خاطرنشان کرد: در طول سالهای گذشته مناطق شهرداری بر اساس سطح توانایی خود و نیازهای شهری اقدام به تهیه انواع مبلمان شهری می نموده اند و کمتر در این مورد مطالعه و تحقیقی صورت می گرفته است که این امر، وضعیت نابسامان امروزی را بوجود آورده است.

وی افزود: سازمان زیباسازی علیرغم کمبودها و محدودیت های گسترده در زمینه های نیروی انسانی، امکانات و ... در تلاش است با هماهنگی با برخی از معاونت های شهرداری ، فعالیت های مناطق را در این زمینه هماهنگ، هدفمند و باپشتوانه علمی همراه سازد تا در آینده وضعیت فعلی مبلمان شهری ساماندهی گردد.

مدیراداره مبلمان شهری سازمان زیباسازی شهرداری تهران یادآور شد: این سازمان بررسی ها و مطالعات زیادی را در این خصوص انجام داده است و بسیاری از نابسامانی های این حوزه را شناسایی کرده است ، بطور مثال در خیابان ولی عصر که حتی جزء بزرگترین خیابان های دنیا است ۱۷ نوع ایستگاه اتوبوس وجود دارد که به خوبی بیانگر وضعیت فعلی است.

وی افزود:ایستگاه های مخصوصی متناسب با خصوصیات این خیابان طراحی و ساخته شده است که از جنس شیشه و استیل است و می تواند در کنار پیاده راه سازی ۲۰ کیلومتری ،چهره مناسبی را به این خیابان مهم پایتخت بدهد.

مهندس لاهیجی تصریح کرد:مبلمان شهری موضوع بسیار گسترده ای است که با حدود ۱۰۰ عنوان ، بیش از هزاران نوع محصول دارد که نمونه های آن را می توان در زمین های بازی،نشیمن های شهری ،چراغها و سایر سازه های شهری مشاهده کرد.

وی با اشاره به اینکه توجه به مقوله مبلمان شهری در برنامه های سایر کلانشهرهای بزرگ دنیا نیز امری متداول و بدیهی است اضافه کرد: در شهر برلین، مسئولین شهری توانسته اند با زیباسازی مبلمان شهری خود ضمن زیبا کردن چهره شهر، میزان بروز خشونت ها،اعتیاد و سایر ناهنجاری های اجتماعی راکاهش دهند.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: چهره نازیبای شهری، ذهن وروحیات شهروندان را نیز زشت و خشن می کند و بر روحیه آنان تأثیر مستقیم می گذارد چراکه بیشتر وقت روزانه شهروندان در محیط های شهری می گذرد.

مدیر اداره مبلمان شهری سازمان زیباسازی تأکید کرد: طراحی مناسب مبلمان شهری در تهران می تواند بر کاهش ترافیک شهر نیز تأثیر بگذارد بطوریکه وقتی فضای شهری مطلوب باشد مردم تنها به صرف اوقات خود در منازل توجه ندارند و پس از گذران امور جاری به قصد رسیدن به منازل حرکت نمی کنند که به این ترتیب ترافیک شهر در ساعات مختلف توزیع می گردد.

وی افزود:مردم در این زمینه باید توقع خود را از سازمانهای متولی بالا برده و زیبایی چهره شهر خود را از مدیران شهری طلب کنند و مدیران شهری نیز باید با ایجاد هماهنگی توجه بیشتری را به این موضوع بنمایند .

منبع : سایت آفتاب

پکن پایتخت پرجمعیت ترین کشور دنیاست. این شهر که یکی از چهار کلانشهر عمده چین به شمار می رود، در تقسیمات کشوری معادل یک استان به شمار می آید. پکن اما پرجمعیت ترین شهر چین نیست و از این لحاظ پس از شانگ های دومین شهر چین به شمار می رود.

نام پکن(به معنای پایتخت شمالی) همانند بسیاری از پایتخت های شرق آسیا از محل جغرافیایی آن واقع در شمال چین اقتباس شده است. در شرق آسیا رسم است نام پایتخت ها را از محل جغرافیایی آنها اقتباس می کنند؛ مثل توکیو(پایتخت جنوبی) و هانوی در ویتنام که به معنای پایتخت شرقی است. نام پکن در طول تاریخ دچار تحولات زیادی شده است؛ پیکین نام اصلی این شهر است. در غرب به آن بیجنیگ می گویند که این نام، برداشتی است که مبلغان مذهبی فرانسوی از نام بینپیگ داشته اند. پسوند jing در این نام، پسوندی است که تمامی اسامی پایتخت های چین در طول تاریخ داشته اند و به نوعی معرف پایتخت بودن شهر است. یانجینگ و کامبولوک دیگر اسامی پکن در طول تاریخ بوده اند.

تاریخ شهر

گفته می شود منطقه ای که پکن در آن قرار دارد، از هزاره اول پیش از میلاد، مسکونی بوده است و به آن جی گفته می شده است. این شهر باستانی، امروزه دیگر کاملاً مفقود شده و تلاش باستان شناسان برای یافتن بقایای آن تاکنون ناکام مانده است. چند قرن پس از میلاد، پکن به صورت چند شهر بسیار کوچک نزدیک به هم وجود داشته است تا اینکه ۱۰قرن پس از میلاد- در زمان حکمرانی سلسله خیان لیائو- به صورت شهر مستقلی به عنوان پایتخت جنوبی انتخاب شد. پس از حمله مغول ها و به قدرت رسیدن کوبلای خان و از آنجا که او می خواست به عنوان امپراتور چین بر تخت بنشیند، پکن به موقعیت ممتازی دست یافت چون کوبلای خان این شهر را به عنوان پایتخت امپراتوری خود برگزید. چندین قرن بعد در سال ۱۹۴۹و با به قدرت رسیدن مائوئیست ها، برای چندمین بار طی چند قرن اعلام شد پایتخت از پکن منتقل نخواهد شد. پس از آن تاریخ معاصر پکن آغاز می شود که مهمترین ویژگی آن رشد باورنکردنی شهر است. ادامه مطلب...

از دیدگاه شهرسازی، فضای سبز شهری عبارت است از بخشی از سیمای شهر که از انواع گیاهان تشکیل یافته است.

در صورتی که از فضاهای آزاد شهری که متضاد فضاهای ساخته، یا ساخت فیزیکی شهر است، صحبت کنیم در این صورت فضاهای بالقوه جهت توسعه فضای سبز شهری مطرح می‌شوند.

به طور کلی فضای سبز برخلاف معنایی که ممکن است در ذهن ایجاد کند، تنها محلی دارای درخت و گیاه نیست، بلکه نماد و سمبلی از تفکرات فرهنگی و اجتماعی یک جامعه است.

مکان ظهور فضای سبز تنها پارک‌ها را دربرنمی‌گیرد، بلکه باغ‌ها و باغچه‌های خصوصی، نوار سبز حاشیه شهرها و حتی خیابان‌ها و گورستان‌ها را نیز شامل می‌شود. همین‌طور فضای سبز، اماکن فرهنگی (کتابخانه‌، تئاتر و...)، اماکن مذهبی، محلی برای انواع بازی‌ها و ورزش‌های مختلف، محلی برای الهام گرفتن از طبیعت جهت سرودن شعر، نقاشی، عکاسی و... را نیز شامل می‌شود.

باید دانست فضاهای سبز اشکال گوناگون به خود می‌گیرند و بنا به تراکم محیط شهری و کاربردی که دارند، مساحت و جایگاه‌های متفاوتی را اشغال می‌کنند.

برای طبقه‌بندی فضاهای سبز شهری می‌توان معیارهای خاص زیر را در نظر گرفت:* موقعیت فضاها (شهری، حومه شهری، حاشیه شهری)* میزان تجهیز (تجهیز شده به طور کامل، تجهیز شده به طور ناقص، تجهیز نشده)* نوع و میزان گشایش در برابر جمعیت (باز، بسته، مجانی، پولی)* نوع اداره آن * فاصله تا محل‌ زندگی* گروه سنی استفاده‌کننده (کودک، جوان، پیر)

ضروری است قبل از هر اقدامی درباره فضای سبز شهری، شرایط خاص آب و هوایی کشور را در انتخاب گونه‌های مناسب به طوری که همگام با طبیعت باشد مورد توجه قرار داد و شرایط محیطی و اقلیمی را نیز شناسایی کرد. تدوین برنامه مشخص برای فضای سبز در شهرها و رفع کاستی‌ها در برنامه‌ریزی‌های کلی، می‌تواند  از گسترش سلیقه‌ای، تقلیدی و اتفاقی این‌گونه فضاها جلوگیری کرده و از خطای برنامه‌ریزی و محاسباتی ما را دور نماید.

ضرورت توجه به فضای سبز شهری در طرح‌های توسعه شهری

در سال‌های اخیر در کشور ما آنچه بیش از هر چیز در بخش مدیریت فضای سبز شهرداری‌ها مطرح بوده، ایجاد فضاهای سبز جدید و توسعه آنها بوده است. این در حالی است که «حفظ و نگهداری» فضاها و گونه‌های گیاهی که در واقع پتانسیل فضای سبز شهری ما را تشکیل می‌دهد، می‌تواند از شتاب و خلق فضاهای جدید جلوگیری کند.

طرح‌های توسعه شهری امروز خود، عواملی برای تخریب فضاهای سبز موجود شهرها هستند. این طرح‌ها اغلب بدون توجه به توان موجود تهیه می‌شوند و به همین دیدگاه باعث می‌شوند مسیرها یا فضاهای سبزی که به طور طبیعی در حاشیه آبراه، قنات یا رودخانه‌ای شکل گرفته است، تخریب شوند و به کاربری‌های مسکونی و  یا کاربری‌های دیگر اختصاص یابند و در عوض زمین‌های دیگری به عنوان فضای سبز پیش‌بینی می‌شوند که گاه تملک و تخریب آنها سالها طول می‌کشد.

آنچه می‌بایست مورد توجه قرار گیرد «حجم سبز» و «ذخیره سبز» است نه «سطح سبز». بنابراین ضروری است همان‌گونه که در مورد ساخت کالبدی بخش بی‌جان شهر برنامه‌ریزی صورت می‌پذیرد و پیرامون آن به تعمق می‌پردازند، در مورد برنامه‌ریزی بخش جاندار نیز باید برنامه‌ریزی کرده و به تفکر پرداخت.

محمد مهدی انوری – روزنامه همشهری

بخشی از خاطرات خوب کودکی و نوجوانی من در سلیمانیه، این باغ دلگشای گمشده در حاشیه شرقی تهران جا مانده است. نمی دانم امروز از آن همه سبزی و خرمی چه باقی مانده. می دانم اما از بهار ۴۷ که برای امتحان ششم دبیرستان میهمان خرمی سلیمانیه بودم، دیگر پای من به آنجا نرسیده است.

سلیمانیه باغی قلعه مانند با دروازه و دیوارهای بلند خشت و گلی و چینه ای بود. این قلعه از خود آسیاب، قنات پرآب و ساکنان ثابت داشت. غیر از آب قناتی که با پمپ آب زلال بی دریغ را در نهرها جاری می کرد سلیمانیه به دو چیز معروف بود: توت سفید و خیارسبز.

از خانه ما تا سلیمانیه حدود نیم ساعتی راه بود. باید از کنار کرت های سیفی، خانه های توسری خورده، دیوار یخچالی ها، میدانچه موتورآب، باغ های پرورش گل، گورستان ارامنه و... می گذشتیم تا به سلیمانیه برسیم. تا نیمه دهه ۳۰ در شمال قلعه، آمریکاییان یک زمین گلف درست کرده بودند و شنبه ها و یکشنبه ها این منطقه را روی سرشان می گذاشتند.

تاریخ سلیمانیه را بنویسم؟ تهران شناسان می گویند پیش تر اسم سلیمانیه، اصفهانک بوده است. قنات آن را علیرضا خان عضدالملک قاجار (نایب السلطنه احمدشاه) کشید و قلعه را به نام پسر خود (سلیمان) سلیمانیه نامید. مالک بعدی حسن وثوق الدوله بود؛ همان کسی که همه ایران را با انگلیسیان معامله کرد و از ترس عقوبت به اروپا گریخت و در سال ۱۳۰۴ و پس از کودتا با حمایت همان انگلیسیان برگشت. او پس از فرار رضاخان سی هزار متر اراضی سلیمانیه را خرید و برای آن ۳۵ هزار متر مربع سند گرفت. آخر اخوی او احمد قوام السلطنه نخست وزیر بود. به همان پشتوانه هم بود که دستی به سر و گوش قلعه کشید و آن را رونق داد.

همین ملک در دهه ۳۰ و ۴۰ قیمت پیدا کرد و ورثه حسن وثوق از فروش این زمین ها آن قدر پول به دست آوردند که در اروپا بتوانند کر و فری کنند. این هم از تاریخ .

خیار سلیمانیه (دولاب) کوچک، اندکی خمیده و بسیار معطر بود. غیر از خیار در تمامی آن حوالی زمینهای کشت بادنجان، کدو، ترب سیاه و... بسیار بود. اهالی سلیمانیه گاو و گوسفند هم نگه می داشتند. ادامه مطلب...